Aanleiding: In een kliniek voor forensische psychiatrie worden patiënten verpleegd en behandeld met ernstige psychiatrische problematieken. Er zijn behandelafdelingen met verschillende beveiligingsniveaus.

Tijdens de opname in de kliniek doorlopen patiënten een (forensisch) zorgprogramma. Een (forensisch) zorgprogramma biedt een samenhangend behandelaanbod om in een beveiligde context delict-risico’s te verkleinen. De zorgprogramma’s worden op maat gemaakt voor de specifieke behoeften van de patiënt. Iedere patiënt volgt op zijn problematiek toegespitste trainingen en therapieën, wordt op zijn woonafdeling door sociotherapeuten begeleid, gemotiveerd en geobserveerd en werkt gericht aan zinvolle dagbesteding op gebieden als scholing, werk, activering en/of vrijetijdsbesteding.

Verpleegden die gedwongen in een tbs-kliniek verblijven op basis van het Wetboek van Strafrecht vallen onder de rechtspositie op basis van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (hierna: Bvt).

Deze patiënten volgen in het kader van hun behandeling maximaal 15 blokken per week op het gebied van dagbesteding, opleiding of werk. Het aantal blokken wordt in het behandelplan vastgelegd op basis van draaglast van de patiënt. Deelname aan de blokken is niet verplicht. Dit volgt uit artikel 46, eerste lid, Bvt. De aanwezigheid, bijzonderheden en ontwikkeling tijdens de blokken is wel onderdeel van de periodieke gesprekken in het kader van het behandelplan. Doel van de blokken is zelfontwikkeling, het wennen aan een werkritme en zinvolle dagbesteding.

Een blok duurt 60 minuten. Een blok kan bijvoorbeeld zijn educatie/opleiding, het verrichten van diverse werkzaamheden (leerwerkplek) of ontspanning. Voor de deelname aan blokken ontvangt de verpleegde een vergoeding van 3 euro per blok. Het recht op de vergoeding volgt uit artikel 46, tweede lid, Bvt. De vergoeding wordt alleen uitbetaald als de verpleegde geen andere inkomsten heeft (bijvoorbeeld uit een Wlz-uitkering). Bij ziekte wordt de vergoeding gedeeltelijk betaald en er worden snipperuren opgebouwd per blok. De vergoeding is niet geheel vrij te besteden. Er worden eerst een aantal reserveringen ingehouden, bijvoorbeeld voor de aflossing van schulden, reiskosten en verzekeringen.

In de huisregels van de kliniek, die zijn vastgesteld conform de Regeling model huisregels private instellingen voor de verpleging van ter beschikking gestelden, is het volgende opgenomen over de hoogte van de beloning:

“De hoogte van de beloning vindt u terug in uw individueel financieel plan. Het bedrag dat u daadwerkelijk ontvangt, hangt af van de mate waarin u blokken heeft gevolgd en welke indicatie op u van toepassing is.
Het beloningsysteem is gebaseerd op een norm van 15 uur (...) per week (indicatie (...) of (...)). Indien u deze norm niet kunt halen (bijv. indicatie (...)), dan worden de uren die u niet kunt realiseren, middels een uitkering ter hoogte van 70% aangevuld.”

Vraag: Vormen de betalingen aan tbs-verpleegden voor de werkzaamheden die zij verrichten in het kader van hun behandelplan (leerwerkplek) een bron van inkomen, te weten de bron belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden in de zin van artikel 3.90 van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001)?

Antwoord: Nee, er is geen sprake van een bron van inkomen. De werkzaamheden liggen in de persoonlijke sfeer. Zij worden verricht in het kader van een klinisch behandelplan en het is aannemelijk dat dit de overwegende reden is dat de werkzaamheden worden verricht. Bovendien is er onvoldoende verband tussen de verrichte werkzaamheden en de voordelen die daarmee worden behaald.

Lees het kennisgroepstandpunt.

Aanleiding: Twee meerderjarige samenwonende belastingplichtigen met een notarieel samenlevingscontract staan op hetzelfde woonadres ingeschreven in de basisregistratie personen (hierna: BRP). Een van beiden wordt vanwege medische redenen opgenomen in een verpleeghuis en schrijft zich ook in op dat woonadres in de BRP. In de aangifte inkomstenbelasting hebben beide belastingplichtigen aangegeven geen fiscaal partner van elkaar te zijn.

Vraag: Kan het doen van een aangifte inkomstenbelasting, waarbij wordt aangegeven dat men geen fiscaal partner is, worden aangemerkt als een schriftelijke kennisgeving aan de inspecteur als bedoeld in de artikelen 1.2, vijfde lid, van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001) en 5a, zevende lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR)?

Antwoord: Nee, een schriftelijke kennisgeving is niet gelijk te stellen met het indienen van een aangifte inkomstenbelasting waarin is aangegeven dat geen sprake is van fiscaal partnerschap. Een schriftelijke kennisgeving vereist een expliciete mededeling van één van beiden dat er vanaf dat moment geen sprake meer is van fiscaal partnerschap.

Lees het kennisgroepstandpunt.